Inleiding
De afgelopen twee jaar zijn de financiën van de gemeente op orde gebracht. De structurele inkomsten en structurele uitgaven zijn in evenwicht. De huidige plannen passen binnen de meerjarenbegroting. Ook is er ruimte voor nieuwe investeringen. De vaste lage rente die voor 40 jaar is aangegaan zorgt voor financiële stabiliteit.
Het belang van onze inwoners staat voorop
Door de financiële middelen die we hebben kunnen we blijven investeren in de kwaliteit van onze gemeente met een goede balans in leefbaarheid en toerisme tot gevolg. Daarbij is de onroerendezaakbelasting (OZB) relatief laag. De toeristenbelasting is reëel, acceptabel en marktconform in Nederland. En de parkeertarieven zijn acceptabel voor dagtoeristen. Door de verwachte volumestijging van het toerisme zijn nog extra inkomsten te verwachten in de komende jaren. Kortom, Veere is financieel gezond.
Er zijn op veel gebieden mooie stappen gezet. In deze samenvatting leggen we het accent op een aantal punten.
Veiligheid
Vanwege corona hebben we in 2021 veel handhavingsmaatregelen uitgevoerd die hiermee te maken hadden, zoals controle op toegangsbewijzen, de 1,5 meter regel, terrassen, enzovoort.
In 2021 is de handhaving van het gebruik van woningen uitgebreid. Constateerden we gebruik van een woning in strijd met de bestemming, dan startten we een handhavingstraject.
Verkeer, Vervoer en Waterstaat
In 2021 is een Integrale Visie Openbare Ruimte (IVOR) opgesteld. De visie is een uitwerking en verdieping van de Omgevingsvisie en gaat de basis vormen voor de nieuwe beheerplannen.
De laatste jaren zien we de verkeersdruk op sommige plaatsen flink toenemen. Dit is vooral goed te merken op de route van de N57 naar de kust. Om de veiligheid te verbeteren hebben we in 2021 wat kleine maatregelen getroffen, zoals bijvoorbeeld de oversteekplaatsen in Grijpskerke en Aagtekerke, maar er is meer nodig. Daarom hebben we vorig jaar samen met de Provincie en het Waterschap besloten dit probleem gezamenlijk op te pakken. De mogelijkheden, onmogelijkheden, kosten en andere belangrijke zaken met betrekking tot de verkeersproblemen Grijpskerke en Aagtekerke worden in een studie bekeken.
In 2021 is het nieuwe parkeerbeleid ingevoerd. Op veel plaatsen was al sprake van betaald parkeren, maar bijvoorbeeld in Zoutelande was dit nieuw. De bedoeling van het nieuwe beleid was om de dagtoerist meer mee te laten betalen en het leefklimaat in woonstraten te verbeteren. Het parkeerbeleid is eind 2021 uitgebreid geëvalueerd. We hebben geluisterd naar wat er leeft en er zijn een aantal aanpassingen ter verbetering doorgevoerd. Uit de evaluatie en de financiële cijfers blijkt overigens dat de twee genoemde doelen voor groot deel zijn behaald.
Economie
In 2021 is hard gewerkt aan het Programma Toerisme 2021-2026. Steeds duidelijker wordt welke ruimte er nog is voor groei van het toerisme. Ook krijgen we steeds meer zicht op hoe we hiermee dienen om te gaan.
Op drie plaatsen in de gemeente hebben we vorig jaar ervaring opgedaan met zogenaamde toeristische informatiepunten: Marie Tak van Poortvliet Museum in Domburg, Museum Veere in Veere en Stichting Tuys in Oostkapelle. Bezoekers werden gastvrij ontvangen op deze van nature inspirerende plaatsen. Dit concept van toeristisch gastheerschap en marketing is in 2021 vastgesteld en kan verder uitgewerkt worden op andere plaatsen, zoals bijvoorbeeld Zoutelande.
Onderwijs
De belangrijkste ontwikkeling op het gebied van onderwijs is de bouw van 5 nieuwe scholen. In 2021 is samen met de scholen gewerkt aan een visie op de kwaliteit van goede scholen. Ruimte, frisse lucht en energiezuinig zijn daarbij belangrijk. De nieuwe scholen dienen aan deze kwaliteit te voldoen. Zie verder de paragraaf Maatschappelijke Voorzieningen.
Het onderwijs en de kinderopvang hadden in 2021 ook nog veel hinder van corona. Gelukkig zijn ze er goed in geslaagd om ondanks alle belemmeringen de kinderen op te vangen en onderwijs te verzorgen. Vanuit het Nationaal Programma Onderwijs werden door het Rijk extra gelden beschikbaar gesteld voor onderwijsachterstanden. Basisscholen konden eind 2021 een aanvraag bij de gemeente indienen voor deze gelden.
Tijdens corona compenseerden we de kosten voor de kinderopvangtoeslag en hadden we, samen met jeugdzorg en leerplicht, extra aandacht voor de thuissituatie van kinderen.
Langdurige schooluitval komt in onze gemeente relatief weinig voor.
Net als andere jaren zorgden Scalda en Taalhuis voor taallessen voor nieuwkomers. Met een nieuw Zeeuws Regioplan proberen we laaggeletterdheid verder terug te dringen.
Sport Cultuur en Recreatie
Sport
In 2021 is verder gewerkt aan de bouw en renovatie van de sportaccommodaties in de 4 kernen. Zie hiervoor de paragraaf Maatschappelijke Voorzieningen.
De gemeente Veere kent een mooi programma Sport waarin we zoveel mogelijk mensen sport en beweegactiviteiten aanbieden. Ook in 2021 hebben, ondanks de beperkingen van corona, weer veel mensen met plezier deelgenomen aan dit programma. Denk bijvoorbeeld aan mountainbikers die genoten van de nieuwe routes, aan kwetsbare inwoners die deelnamen aan het programma ‘Elke stap telt’ en aan de kinderen die veel plezier beleefden aan de nieuwe pumptrackbaan in Domburg.
Met steun van de Brede Impuls regeling vanuit het Rijk hebben we met onze buurtsportcoach en combinatiefunctionaris onderwijs en sport twee goede professionals die een mooie bijdrage leveren aan de kwaliteit van het programma Sport.
Cultuur
In 2021 zijn meerdere subsidies verleend en werkten we samen met culturele aanbieders om onze cultuur en erfgoed onder de aandacht te brengen. Een aantal voorbeelden zijn: het in beeld brengen van de Veerse kunstcollectie, het samenwerken met het Zeeuws Archief en de Zeeuwse muziekschool, Kunsteducatie Walcheren, exploitatiesubsidies voor de Veerse musea, het restaureren van de tank in Westkapelle en het plaatsen van een nieuw kunstwerk in Gapinge.
Recreatie
In maart 2021 werd een langjarige huurovereenkomst voor de kustparkeerterreinen ondertekend. Met deze huurovereenkomst kunnen we werken aan verdere kwaliteitsverbetering van de voorzieningen aan de kust. Zo zijn hier en daar toiletunits vervangen. Veere scoort hoog op het gebied van deze voorzieningen. De duintrappen bij strandopgang Schermershoofd Westkapelle zijn begin 2021 vernieuwd. Verder zijn er experimenten uitgevoerd om het afval op het strand gescheiden in te zamelen. En in 2021 zijn stappen gezet om te komen tot een zandfonds.
Sociaal Domein
We vinden het belangrijk dat iedereen mee kan doen. Daarom helpen we onze inwoners die zorg en ondersteuning nodig hebben.
Nadat in 2020 gestart is met een eigen toegang is in 2021 verder gewerkt aan de kwaliteit van onze zorg. De toegang kende geen wachtlijsten afgelopen twee jaar. Mede doordat we onze cliënten goed kenden zijn er geen grote crisissen bij hen ontstaan tijdens corona. De Toegang functioneerde goed.
Uit tevredenheidsonderzoeken blijkt dat onze klanten over het algemeen tevreden zijn en dat de kosten beheersbaar blijven.
Halverwege 2021 vond de fusie plaats tussen Intervence en JB West. Dit met als doel goede Jeugdzorg voor de komende jaren te garanderen.
Orionis verzorgde voor onze gemeente diverse ondersteuningsmaatregelen in verband met de gevolgen van corona, zoals de TOZO- en TONK-regeling. Dit ging goed.
Volksgezondheid en milieu
In 2021 produceerden we gemiddeld 156 kg restafval. Daar kwam het afval van onze toeristen en het afval op onze milieustraten nog bij. Om dit te verminderen zijn halverwege 2021 de restcontainers voorzien van een registratiechip met als doel ons afval beter te scheiden. Voor luiers en medisch afval is een maatwerkoplossing bedacht. Het nieuwe systeem gaat in vanaf 2022.
Er een nieuw riool aangebracht in de omgeving van de Banckertstraat in Koudekerke, de Bergstraat in Meliskerke en de Nieuwe Dijkstraat in Westkapelle. Ook in Zoutelande zijn we in 2021 op diverse plaatsen gestart met het vernieuwen van het riool, zodat (riool)water beter wordt afgevoerd. Door slimme investeringen in nieuwe technieken is het stelsel minder storingsgevoelig, energiezuiniger en beter berekend op het veranderde klimaat, zoals extreme regenval.
Zo is op sommige plaatsen de verharding vervangen door meer groen, zoals in De Ruijterstraat/Schoolstraat in Koudekerke. Deze maatregelen passen binnen de integrale visie op de openbare ruimte (IVOR), die we in oktober hebben vastgesteld.
Ook over de volksgezondheid van ons allemaal is in 2021 nagedacht. Er is een nieuwe nota Volksgezondheid voorbereid. En we gaven in 2021 veel aandacht aan de preventie van alcohol- en middelengebruik.
Volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en stedelijke vernieuwing. (VHROSV)
In 2021 hebben we de beschikbaarheid van voldoende geschikte en betaalbare woningen in onze gemeente met prioriteit opgepakt. Samen met Zeeuwland werkten we aan het realiseren van betaalbare koopwoningen binnen een constructie die borgt dat ze ook bij wederverkoop betaalbaar blijven voor onze eigen inwoners. We willen met de bouw van de eerste woningen met deze constructie starten in 2022.
Vanaf 2021 is het niet meer mogelijk in de centrumgebieden van onze kernen een tweede woning te kopen. Ook hebben we stappen gezet om illegale verhuur te signaleren en ertegen op te treden. En zijn de regels voor het aantal appartementen in het buitengebied aangepast.
In 2021 zijn de voorbereidingen voor heel wat plannen gestart en een aantal zijn vastgesteld. Zo stelde de gemeenteraad de hoofdlijn van de omgevingsvisie unaniem vast, waarvoor onze inwoners en experts input hebben geleverd. Daarnaast is fase 2 van de Gebiedsvisie Veerse Meer en het uitvoeringsplan Regionale Energie Strategie (RES 1.0) voor 2021 vastgesteld.
In 2021 zijn we gestart met voorbereidingen voor een integrale Woonvisie, waarin duidelijk de relatie tussen diverse thema’s naar voren komt.
Maatschappelijke Voorzieningen
De focus in het hoofdlijnenprogramma ligt op Multifunctionele Accommodaties (MFA) zodat de leefbaarheid en aantrekkelijkheid per kern vergroot wordt.
Wat is er in 2021 gebeurd
In 2021 hebben we € 37 miljoen geleend tegen een lage rente van gemiddeld 0,65%. Met deze lening hebben we de zekerheid dat we het maatschappelijk vastgoed kunnen uitvoeren en beperken we financiële risico’s.
- In Westkapelle is de locatie van de nieuwe MFA vastgesteld aan de Molenwal. We hebben veel tijd gestoken in participatie en locatiekeuze.
- In Aagtekerke is samen met belanghebbenden het ontwerp van de speeltuin gemaakt. En is het ontwerp voor de MFA met dorpshuis, gymzaal en gezondheidsfunctie uitgewerkt. De inwoners en andere belanghebbenden zijn uitgebreid geraadpleegd over de typen woningen die er op de vrijgekomen locaties moeten komen.
- In Oostkapelle is de renovatie en verduurzaming van De Halve Maan gestart. En zijn de gesprekken over de wensen en eisen voor het ontwerp MFA met beide scholen, kinderopvang en GGD opgestart.
- In Serooskerke zijn we begonnen met de renovatie van zwembad de Goudvijver. Met de belanghebbenden is aan de hand van variantenstudies de toekomstige locatie van de MFA vastgesteld.
Duurzaamheid
We hebben in de afgelopen twee jaar een flinke slag geslagen. Er zijn veel plannen gemaakt die de basis vormen voor een verdere strategische uitvoering zoals Duurzaam Veere, Opwekken zonne-energie en Onderzoek kleine windmolens. Daarnaast zijn door de Veerse samenleving mooie duurzame initiatieven opgeleverd.
We wekken steeds meer duurzame (hernieuwbare) energie op in de gemeente Veere en de CO2 uitstoot gaat langzaamaan terug.
Duurzaamheid en energietransitie is een opgave voor de lange termijn. We hebben daarom nog veel te doen, maar in 2021 is veel gerealiseerd zoals:
- Nieuw Omgevingsprogramma Duurzaam Veere;
- Duurzaamheidsfonds;
- Transitie Visie Warmte;
- Kaders Opwekken van zonne-energie;
- Onderzoek kleine windmolens;
- Deelname provinciaal project Zon op Dak;
- Duurzaam Bouwloket mede faciliteren waar inwoners terecht kunnen voor gratis en onafhankelijk advies;
- Ondersteunen 2 postcoderoosprojecten (Veere en Oostkapelle);
- Faciliteren natuur en milieueducatie via Terra Maris;
- Deelname aan Project het Groene Strand.
Financieel
Coronacrisis
In het financieel perspectief gingen we er van uit dat de coronacrisis nog niet voorbij was. We verwachtten nog een tekort van circa € 3 miljoen in 2021 als gevolg van gederfde inkomsten en extra kosten. Dit tekort heeft zich niet voorgedaan en een beroep op de algemene reserve was niet nodig. De algemene reserve blijft zo op een goed peil van € 14 miljoen.
Over 2020 was er sprake van een verlies aan inkomsten parkeerbelasting en toeristenbelasting als gevolg van de coronacrisis. Dit verlies is volledig gecompenseerd door het Rijk. Uit de definitieve afrekening bleek nog een extra ontvangst voor de gemeente van € 340.000.
Ruimte om te investeren
De begroting 2021 stond in het teken van het in balans brengen van inkomsten en uitgaven. Door een extra verhoging van de onroerendezaakbelastingen, de invoering van differentiatie in de toeristenbelasting en wijzigingen in het parkeerbeleid zijn extra inkomsten geraamd in 2021 van € 3,2 miljoen. Ondanks dat de coronacrisis er in 2021 nog was, zijn deze opbrengsten geheel volgens raming gerealiseerd. Hierdoor ontstond er ruimte om te investeren in leefbaarheid en toerisme.
Het financiële resultaat
De jaarrekening 2021 sluit met een voordelig saldo van € 1,5 miljoen. Opgemerkt dient wel te worden dat hiervan nog € 633.000 betaald moet worden aan doorgeschoven werkzaamheden naar 2022. Voor het overige is het resultaat hoofdzakelijk het gevolg van enkele incidentele zaken: extra geld uit het gemeentefonds dat pas in december bekend werd (€ 334.000), een hogere opbrengst bouwleges door enkele grotere bouwwerken die vergund zijn en minder uitgaven op enkele budgetten van de organisatie.