Inleiding
De Covid-19 pandemie heeft vanaf 2020 tot ver in 2022 de dagelijkse gang van zaken gedomineerd. In deze paragraaf gaan we in op de belangrijkste financiële impact en de nog te verwachten financiële gevolgen voor 2021.
In verband met deze bijzondere omstandigheden en het feit dat deze crisis alle program-ma’s van de begroting raakt, maken we ook dit jaar gebruik van de mogelijkheid om een aparte paragraaf op te stellen.
Scenario 2021
In de begroting 2021 is aangegeven dat het onzeker blijft hoe de coronacrisis zich ontwikkelt. Aan de hand van een scenario hielden we in eerste instantie rekening met een prognose van € 3 miljoen nadeel door tegenvallende inkomsten en hogere kosten. Dit nadeel konden we dekken uit de algemene reserve. De algemene reserve was overigens, zo bleek uit de begroting 2021, weer op niveau (minimaal € 10 miljoen). Dit komt o.a. door een incidentele bezuiniging op de personele inzet en interne bedrijfsvoering (materiële kosten) van € 450.000.
In 2021 ontvingen we ook de definitieve afrekening van het Rijk over 2020 van de compensatie van inkomsten van parkeeropbrengsten en toeristenbelasting. We hadden in de jaarrekening 2020 rekening gehouden met een terugbetaling aan het Rijk van € 359.000; uiteindelijk hebben we € 364.000 van het Rijk ontvangen. De oorzaak hiervan was dat de compensatie ook op andere inkomsten van toepassing was en er op onderdelen geen verrekening plaats vond met ontvangen voorschotten. Dit is gerap-porteerd in de slotwijziging 2021.
Het grootste en dus belangrijkste onderdeel in het scenario was de derving aan inkomsten parkeerbelasting en toeristenbelasting. Uit de jaarrekening blijkt dat zowel de opbrengst parkeerbelasting als de toeristenbelasting in 2021 overeenkomstig de ramingen zijn.
Compensatie voor inkomstenderving 2021
Gemeenten ontvangen over 2021 ook compensatie voor de derving van inkomsten. Dat is toegezegd door het Rijk, alleen de voorwaarden waaronder zijn nog niet bekend. In tegenstelling tot 2020 hebben we voor 2021 geen voorschot ontvangen. In de loop van 2022 vindt op basis van de vastgestelde jaarrekening een afrekening plaats.
Compensatie van het Rijk
Gemeenten hebben, verdeeld over 3 steunpakketten voor verschillende onderwerpen, financiële compensatie ontvangen. Hieronder volgt een overzicht van alle rijksregelingen, de bedragen die Veere ontvangen heeft en hoe we er beleidsmatig mee omgaan. Het overzicht is ingedeeld naar begrotingsprogramma.
|
Rijksregeling |
Steun-pakket |
Ontvangen bedrag |
Toelichting beleid |
|
Bestuur |
|
|
|
|
3e |
€ 33.081 |
Het kabinet compenseert gemeenten in verband met de maatregelen die vanwege COVID-19 noodzakelijk zijn voor de Tweede Kamerverkiezing. |
|
|
Veiligheid |
|
|
|
|
3e |
€ 91.155 |
Om toezicht- en handhavings-organisaties te ondersteunen stelt het kabinet € 60 miljoen voor tijdelijke coronabanen beschikbaar aan gemeenten. De regeling loopt tot juni 2021 en Veere dient hiervoor een declaratie in. |
|
|
Incidentele bijdrage ondersteuning naleving controle op |
|
€ 79.070 |
Deze specifieke uitkering heeft tot doel het ondersteunen van de naleving van artikel 6.30 van de Tijdelijke regeling maatregelen covid-19. Dit betekent dat de bijdrage kan worden ingezet voor het ondersteunen van de controle op coronatoegangsbewijzen (CTB) en |
|
Economie |
|
|
|
|
Heroriëntatie zelfstandigen |
5e |
€12.858 |
Bij de aankondiging van het tweede steun- en herstelpakket is aangegeven dat gemeenten vanaf 1 januari 2021 ondersteuning bieden aan zelfstandig ondernemers die zich willen heroriënteren. Dit kan grotendeels vanuit de extra impulsen en extra budgetten voor crisisdienstverlening worden betaald. |
|
Onderwijs |
|
|
|
|
Voorschoolse voorziening peuters |
4e |
€ 7.629 |
Gemeenten ontvangen van het Rijk middelen om een bepaalde groep ouders die kosten hebben gemaakt voor kinderopvang tijdens de sluiting van de opvang van 16 december tot 8 februari te vergoeden. Het betreft ouders die in deze periode een eigen bijdrage hebben betaald voor de gemeentelijke regelingen rondom kinderopvang |
|
Sport, cultuur, recreatie |
|
|
|
|
Lokale culturele voorzieningen
|
3e 5e 6e |
€ 173.694 € 46.342 € 38.569 |
De regeling voor compensatie is eind 2020 vastgesteld. In deze regeling mogen culturele voorzieningen en culturele activiteiten tot 1-3-2021 een aanvraag doen. De aanvragen zijn inmiddels beoordeeld en het geld verdeeld. De verantwoording volgt in 2022. |
|
Buurt- en dorpshuizen |
5e |
€ 7.527 |
Voor de lokale cultuur en buurt- en dorpshuizen heeft het kabinet € 60 miljoen beschikbaar gesteld, waarvan € 50 miljoen voor cultuur en € 10 miljoen voor buurt- en dorpshuizen, ter compensatie van de extra uitgaven als gevolg van de coronacrisis. |
|
Sociaal Domein |
|
|
|
|
Aanvullend pakket re-integratie
|
3e |
€ 9.218
€ 4.922 |
Vergoedingen zijn ontvangen voor taken die we belegd hebben bij Orionis. Verantwoording vindt plaats via de jaarrekening Orionis. |
|
3e |
€ 14.913 |
Vergoedingen zijn ontvangen voor taken die we belegd hebben in de GR Orionis. Verantwoording vindt plaats via de jaarrekening Orionis. |
|
|
3e |
€ 5.107 |
Vergoedingen zijn ontvangen voor taken die we belegd hebben in de GR Orionis. Verantwoording vindt plaats via de jaarrekening Orionis. |
|
|
TONK (Tijdelijke Ondersteuning Noodzakelijke Kosten) |
4e 5e |
€ 31.302 € 96.105 |
De Tijdelijke Ondersteuning voor Noodzakelijke Kosten (TONK) is bedoeld voor huishoudens die door de huidige omstandigheden te maken hebben met een onvoorzienbare en onvermijdelijke terugval in hun inkomen, en die daardoor noodzakelijke kosten niet meer kunnen voldoen en waarvoor andere regelingen niet of onvoldoende soelaas bieden. |
|
Jongerenwerk |
4e |
€ 9.895 |
Om jongeren uit bepaalde risicogroepen te benaderen en te bereiken wordt de huidige extra inzet van jongerenwerk uit het Jeugdpakket verlengd tot eind 2021. Het kinder- en jongerenwerk speelt ook een signalerende rol op het gebied van psychische problemen of huiselijk geweld. |
|
4e |
€ 13.557 |
Veere deed een subsidieaanvraag bij het Rijk (10.000 euro) in het kader van de wintereditie van Jeugd aan Zet. Het betreft activiteiten voor jongeren, binnen de RIVM-richtlijnen, die voor de samenleving en henzelf van nut zijn. De activiteiten van de winter-editie Jeugd aan Zet konden zowel fysiek als digitaal plaatsvinden, en op sportief en cultureel gebied. De activiteiten liepen tot en met het einde van de voorjaarsvakantie, dus uiterlijk 28 februari 2021 en waren bedoeld voor jongeren van alle leeftijden. |
|
|
Mentale ondersteuning |
4e |
€ 8.302 |
Jongeren hebben behoefte aan laagdrempelige ondersteuning voor mentaal welzijn. Als onderdeel van het aanvullend steunpakket sociaal en mentaal welzijn en leefstijl zet het kabinet daarom met gemeenten in op het organiseren van activiteiten om mentale weerbaarheid van jongeren te versterken, door bijvoorbeeld: geven van trainingen, zoals weerbaarheidstrainingen, inzet op extra coaching van jongeren, inrichten van meer inloophuizen waar jonge ervaringsdeskundigen andere jongeren hulp bieden voor mentale ondersteuning, inrichten van buddyprojecten waarbij jongeren gekoppeld worden aan een leeftijdsgenoot voor mentale steun. |
|
Activiteiten en ontmoetingen |
4e |
€ 5.598 |
Jongeren hebben behoefte aan laagdrempelige ondersteuning voor mentaal welzijn. Daarom zetten we met gemeenten in op het organiseren van activiteiten om mentale weerbaarheid van jongeren te versterken, door inzet op meer mogelijkheden tot ontmoeting in (tijdelijk onbenutte) ruimten zoals bibliotheken, buurthuizen, wijkcentra, sporthallen en evenementenhallen beter en veilig te benutten voor sociale en ondersteuningsactiviteiten. |
|
Bestrijden eenzaamheid ouderen |
4e |
€ 62.288 |
Eenzaamheid is door corona toegenomen. Op lokaal niveau zetten gemeenten met lokale partners al in op het bestrijden van eenzaamheid. Maar nog niet iedereen wordt persoonlijk bereikt. |
|
Extra begeleiding kwetsbare groepen |
4e |
€ 39.257 |
De coronacrisis maakt dat de levens van iedereen met begeleiding er heel anders uitziet: dagbesteding gaat soms niet door (horeca is bijvoorbeeld gesloten), er komen minder mensen langs, niet iedereen begrijpt de maatregelen even goed. Ook is er meer begeleiding en ondersteuning nodig voor mensen met andere beperkingen. |
|
Jeugd aan zet |
5e |
€ 10.000 |
Op verzoek van het Veiligheidsberaad (werkgroep jongeren) is het gemeentelijk programma Jeugd aan Zet in Crisistijd, na de zomereditie, verlengd met een wintereditie. Het programma beoogt jongeren te ondersteunen die geraakt worden door de effecten van de coronacrisis. Doordat de dagelijkse activiteiten voor veel jongeren door de coronacrisis niet of niet goed mogelijk zijn (zoals onderwijs, sport, sociale ontmoetingen en de mogelijkheid om te werken) is er een toenemende overlast van jongeren in de openbare ruimte. |
|
Continuïteit van zorg |
6e |
€ 42.111 |
De VNG en het Rijk hebben afgesproken dat meerkosten binnen het sociaal domein (Jeugdwet en Wmo) als gevolg van de coronapandemie in 2021 door het Rijk worden gecompenseerd. |
|
Volksgezondheid en milieu |
|
|
|
|
Afvalverwerking |
4e |
€ 44.246 |
Door de coronacrisis hebben gemeenten zowel extra kosten gemaakt als inkomsten gemist met betrekking tot afvalinzameling. Met name het restafval is, door onder andere het thuiswerken, in hoeveelheid gegroeid. Veel gemeenten hebben contracten gesloten met een variabele prijs voor de verwerking hiervan. Deze prijs is door de brede toestroom, gestegen. Tegelijkertijd ontvangen de gemeenten voor andere afvalstromen een vergoeding. Maar omdat deze stromen zijn toegenomen, is de vergoeding hiervoor gedaald. |
|
Algemene dekkingsmiddelen |
|
|
|
|
2e |
€ 165.495 |
Het incidenteel schrappen van de opschalingskorting is verwerkt in het boekjaar 2021. |
|
|
Inkomstenderving gemeenten 2020 |
6e |
€ 364.000 |
In het Bestuurlijk overleg financiële verhoudingen van 7 april jl. is afgesproken dat gemeenten reële compensatie ontvangen voor de derving van inkomsten door covid-19 in 2020. De compensatie betreft de volgende posten: toeristenbelasting, parkeerbelasting, terras precario- en reclame-belasting, marktgelden, evenementenleges, havengelden en kwijtschelding / oninbaar verklaren lokale heffingen als gevolg van corona. De compensatie vindt plaats op basis van het verschil tussen begrote en gerealiseerde inkomsten, waarbij eventuele meevallers ten opzichte van de begroting worden gesaldeerd met de derving. |
Toeristische drukte
De verwachting voor 2021 was dat net als voorgaande jaren op piekmomenten sprake zou zijn van grote toeristische drukte aan de kust. In het kader van het voorkomen van de verspreiding van het coronavirus moest iedereen zich aan de regels houden, waarvan met name de zogenaamde 1,5 meter-maatregel de belangrijkste was. De kans bestond dat op een aantal hotspots door grote drukte de fysieke ruimte ontbrak om voldoende afstand te houden. Om deze situaties zoveel te voorkomen zijn er preventieve maat-regelen getroffen. In hoofdlijnen kwam dit neer op het volgende: drukke kernen bij verwachte drukte afsluiten voor autoverkeer en zo nodig voor fietsers. Bij verwachte grote drukte op het strand stimuleren om vooraf andere strandovergangen te kiezen dan de hotspots. Alleen in gevallen van verwachte extreme drukte werd de parkeercapaciteit gedrukt. Tijdens de zomerperiode, de vakanties en de weekenden vergde dit het hele jaar vanaf april tot en met oktober inzet van coronacoaches en verkeersregelaars e.d.
Naast de preventieve maatregelen zagen we ook toe op de naleving van de gestelde maatregelen. Met name op het niet in gedrang komen van de 1,5 meter maatregelen, maar ook op het toepassen van de zogenaamde CTB check (Coronatoegangsbewijs) voor bepaalde sectoren. De totale kosten van deze maatregelen, inclusief de kosten van coördinatie en interne maatregelen, bedroegen in 2021 afgerond € 391.000. Voor Toezicht en Handhaving is van het Rijk € 91.155 ontvangen.
Voor de controle op het corona-toegangsbewijs is € 79.091 aan subsidie uitgekeerd en ontvangen van het Rijk. Deze regeling werd gecoördineerd door de Veiligheidsregio.
Scenario 2022
Het scenario voor 2022 is bijgesteld op basis van de volgende uitgangspunten: een afbouw van de lockdown met ingang van maart 2022, de vaccinatie en boosters gereed en een beginnend herstel van economische groei in 2022. De eventuele risico’s zitten aan de inkomstenkant van de begroting, met name de toeristenbelasting, parkeerbelasting en de leges. Voor 2022 schatten we dit risico laag in. Als er onverhoopt een nieuwe corona variant ontstaat of nieuwe coronamaatregelen noodzakelijk zijn, kan dit risico oplopen.
Voor 2022 gaan we uit van een voldoende percentage vaccinatie- en boostergraad en een einde van de coronamaatregelen vanaf maart 2022.